بررسی کتابهای چاپ سنگی ایران دوره محمد شاه تا اواسط دوره ناصری، موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی از بعد ویژگیهای کتابشناسی، نسخه شناسی، قواعد فهرستنویسی و ساختار مارک

چکیده پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگیهای کتابهای چاپ سنگی دوره محمد شاه تا اواسط دوره ناصری بین سالهای 1250 -1290ق موجود در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی صورت گرفت. روش این پژوهش سندی کتابخانه ای است. ابزار گردآوری اطلاعات کاربرگه ای است که براساس ویژگیهای کتابشناسی و نسخه شناسی کتابها طراحی گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل 1092 مورد از کتابهایی که در سالهای 1250-1290ق چاپ شده، می باشد.یافته های پژوهش وضعیت این کتابها را به لحاظ عنوان، تالیف، ترجمه، شرح، حاشیه، مولف، حوزه موضوعی، زبان، محل نشر، مهر، خط، جلد، حواشی، تاریخ نشر، کاتب، ناشر، قطع، آرایش، کاغذ و...نشان می دهد. یافته ها همچنین بیانگر آن است که برای اکثر عناصر کتابشناختی مرتبط با کتابهای چاپ سنگی قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن مربوطه وجود دارد، اما از 107عنصر شناسایی شده برای31 عنصر قواعدی موجود نیست. فرمت مارک ایران می تواند تا اندازه زیاد مناسب ذخیره و مبادله اطلاعات نسخه های چاپ سنگی به لحاظ محتوا و اطلاعات کتابشناسی و نسخه شناسی باشد. با افزودن برخی فیلدها یا فیلدهای فرعی به مارک ایران و همخوان تر کردن آن با ملزومات ذخیره و مبادله اطلاعات کتابهای چاپ سنگی، می توان شرایط را برای سازماندهی این منابع ارزشمند فراهم کرد. کلید واژه ها: کتابهای چاپ سنگی، اطلاعات کتابشناسی، اطلاعات نسخه شناسی، قواعد فهرستنویسی انگلوامریکن، مارک ایران، ذخیره و بازیابی اطلاعات